Święto Dziękczynienia w USA - ciekawostki

Święto Dziękczynienia to jedno z najbardziej ukochanych i symbolicznych amerykańskich świąt — dzień, który łączy rodzinę, tradycję, historię oraz stół uginający się pod ciężarem potraw. To moment, w którym całe pokolenia siadają obok siebie, jedzą więcej niż kiedykolwiek planowały i świętują wdzięczność w dużych, ciepłych dawkach. Choć wielu kojarzy to święto głównie z indykiem i plackiem dyniowym, kryje ono w sobie o wiele więcej ciekawostek, zwyczajów i zaskakującej historii. Ale jak wiele o nim naprawdę wiemy?

Przenieśmy się teraz do świata rekordów, tradycji i zabawnych faktów o Święcie Dziękczynienia — i odkryjmy je na nowo.

Wielka, jesienna uczta

Jedzenie to oczywiście gwóźdź programu w Święto Dziękczynienia. Amerykanie co roku spożywają miliony indyków, a szacuje się, że tylko w dzień Thanksgiving piecze się około 46 milionów sztuk. To tak, jakby każdy mieszkaniec Polskii dostał co najmniej jednego całego indyka na wyłączność.

Do tego dochodzi 80 milionów funtów żurawiny, 50 milionów placków dyniowych oraz tyle puree ziemniaczanego, że mogłoby wypełnić kilka stadionów futbolowych. Na 80% stołów pojawiają się również zapiekanka fasolkowa, bataty i świeże pieczywo — klasyki, które z biegiem lat stały się nieodłącznym elementem świątecznego menu.

Kilka faktów:

🍗 przeciętny Amerykanin zjada tego dnia około 4500 kalorii,

🥧 przeciętna rodzina przygotowuje nawet do 8 potraw na świąteczny stół,

🍽 w całym kraju podaje się setki tysięcy ton jedzenia,

🥤 spożycie napojów wzrasta o niemal 30% względem zwykłego tygodnia.

Wielka Migracja Podróżnych

Thanksgiving to nie tylko jedzenie — to także jeden z najintensywniejszych okresów podróży w USA. Ponad 55 milionów osób rocznie rusza w drogę, z czego ponad 4,5 miliona wybiera samoloty. Największe nasilenie ruchu przypada na środę przed Świętem Dziękczynienia i niedzielę po nim, kiedy całe rodziny wracają do domów.

Średni dystans świątecznej podróży to około 300 mil, lecz wiele rodzin przemierza nawet kilkukrotnie więcej — czasem pokonując kilka stanów tylko po to, by spędzić kilka godzin przy jednym stole. W tych dniach ceny biletów lotniczych potrafią wzrosnąć nawet o kilkadziesiąt procent, a lotniska działają na pełnej przepustowości. W miastach takich jak Nowy Jork, Chicago czy Los Angeles ruch potrafi być tak intensywny, że wydłuża czas przejazdów nawet o 40–60% względem zwykłego dnia. Szacuje się, że w drodze na święta i z powrotem Amerykanie zużywają niemal 1,32 miliarda litrów paliwa.

Jak Amerykanie spędzają Thanksgiving?

Wielu Amerykanów zaczyna poranek w Święto Dziękczynienia od Parady Macy’s w Nowym Jorku, którą ogląda na żywo ponad 3,5 miliona widzów, a przed telewizorami kolejne 20 milionów. Ogromne balony, występy, orkiestry i świąteczna atmosfera tworzą już oficjalny początek sezonu zimowego. Na ulicach Manhattanu trwa wtedy jedna, wielka zabawa.

Drugą wielką tradycją jest futbol amerykański, obecny w ten dzień nieprzerwanie od lat 30. XX wieku. Dla wielu rodzin mecz to obowiązkowy element — niezależnie od tego, czy kibicują z emocjami, czy tylko traktują TV jako miłe tło do rozmów i podjadania resztek.

Wieczór natomiast to czas relaksu. Po obfitej kolacji następuje najprzyjemniejsza część: rozsiąść się wygodnie, podjadać resztki, sączyć gorący napój i zastanawiać się, czy jest jeszcze miejsce na kawałek ciasta. Planszówki, rozmowy do późnych godzin i rodzinne wspomnienia często przeciągają się do nocy.

W wielu domach uskuteczniania jest też piękna tradycja wspólnego dziękowania — każdy mówi, za co jest wdzięczny. To chwila refleksji, wzruszeń i wzajemnej bliskości, wzmacniania rodzinnych więzi.

W ostatnich latach coraz popularniejszy jest również tzw. Friendsgiving, czyli Święto Dziękczynienia obchodzone w gronie przyjaciół, którzy we współczesnym świecie, który nierzadko zmusza do dalekich wojaży za pracą i nie zawsze pozwala na swobodne podróże, pełnią funkcję drugiej rodziny.

Jak zmieniło się tradycyjne menu?

Pierwsza kolacja dziękczynna w 1621 roku wyglądała zupełnie inaczej niż współczesna. Na stole mogły pojawić się dzikie ptaki, sarnina, kukurydza, orzechy i warzywa korzeniowe, ale raczej nie purée ziemniaczane, nie placek dyniowy, a być może nawet nie indyk. Mieszkańcy kolonii świętowali wspólnie z rdzennymi Amerykanami, dzieląc się tym, co lokalnie upolowano lub udało się zebrać.

W kolejnych dekadach menu zaczęło się zmieniać, a potrawy, które dziś kojarzymy z Thanksgiving, pojawiały się stopniowo — wraz z rozwojem rolnictwa, dostępem do nowych składników oraz wpływem kuchni europejskiej.

🦃 Indyk — stał się symbolem święta dopiero w XIX wieku, m.in. za sprawą pisarzy i wizerunku rodzinnego stołu w literaturze. Jego popularność wynikała też z rozmiaru — był duży, sycący i nadawał się do karmienia wielu osób naraz.

🍠 Bataty i żurawina — początkowo podawane w bardzo prostych formach, dziś często pojawiają się jako słodkie zapiekanki z piankami, karmelizowane dodatki czy sosy. Ciekawostką jest, że żurawina jako dodatek była naturalnym wyborem, bo była jednym z niewielu owoców dobrze przechowujących się jesienią.

🥧 Placek dyniowy — wkroczył na stoły wraz z upowszechnieniem się cukru, przypraw korzennych i mąki pszennej. Wcześniej dynię częściej pieczono, gotowano lub miksowano na zupy i puree. Dopiero z czasem pojawiła się jego słodka, kremowa odsłona — dziś absolutny klasyk.

🥘 Zapiekanka z zielonej fasoli — stosunkowo młody element świątecznego stołu, powstała w 1955 roku w kuchni testowej Campbell’s jako pomysł na prosty i szybki przepis z puszkowanych składników. Dziś to jedna z najbardziej kultowych potraw.

Black Friday — zakupowa fala w Święto Dziękczynienia

Dzień po Thanksgiving to nieoficjalny start sezonu prezentowego — czyli Black Friday, jedno z największych wydarzeń zakupowych w skali roku. Sklepy otwierają się godzinami przed świtem, a kolejki potrafią formować się jeszcze zanim personel włączy światła na hali sprzedażowej. Coraz częściej jednak przenosi się on również do internetu, gdzie promocje rozpoczynają się już kilka dni lub nawet tygodni wcześniej.

Statystyki Black Friday (ostatnie lata)

🛒 W 2024 roku sprzedaż online przekroczyła 10 miliardów dolarów, bijąc wszelkie rekordy,

👥 87 mln osób kupowało online, a ok. 82 mln odwiedziło sklepy stacjonarne,

📈 Promocje wydłużyły się — zamiast jednego dnia coraz częściej mówimy o Black Week albo nawet Cyber Month,

🎁 39% Amerykanów przyznaje, że to wtedy kupuje większość prezentów świątecznych.

Dzień wdzięczności — w wielkich i małych sprawach

Mimo całej fury jedzenia, podróży i tradycji, najważniejsze w Thanksgiving pozostaje jedno — wdzięczność. Za zdrowie, rodzinę, dom, nowe początki lub po prostu za talerz ciepłego posiłku. Święto Dziękczynienia to czas wspólnych rozmów, wspomnień i bliskości. A może właśnie to jest najciekawszy fakt ze wszystkich.

Wszystkim, którzy świętują - Wesołego Święta Dziękczynienia — pełnego smaku, uśmiechu i historii, które będą powtarzane przy stole przez kolejne lata.